Iedereen, die een beetje nadenkt, moet tot de onvermijdelijke conclusie komen dat homeopathie niet kan werken. Er bestaat immers geen werkingsmechanisme dat objectief meetbaar is. Het heeft hier dan ook geen zin om om de onzinnigheid van homeopathie aan te tonen, want de aanhangers van deze kwakzalverij geloven in de werking. Geloof en wetenschap zijn per definitie onverenigbaar.
Toch gloorde er even een sprankje hoop voor die gelovigen toen het vakblad Pediatrics Research in juni 2022 een wetenschappelijk artikel prubliceerde met de titel 'Is Homeopathy Effective for Attention Deficit and Hyperactivity Disorder? A Meta-Analysis'[1]. De conclusie van het artikel was dat 'ge-individualiseerde homeopathie een klinisch relevant en statistisch robuust effect bij de behandeling van ADHD toonde'
('individualized homeopathy showed a clinically relevant and statistically robust effect in the treatment of ADHD').
Maar het feest duurde niet lang, want een jaar later werd het artikel door de redactie van het vakblad alweer ingetrokken wegens 'aanzienlijke zorgen over de validiteit van de resultaten die in dit artikel worden gepresenteerd'
('substantial concerns regarding the validity of the results presented in this article').
Een complot, zo zullen de aanhangers van homeopathie wellicht denken. Een overwinning voor
big pharma misschien? Nee, het blijkt namelijk dat de onderzoekers het niet zo nauw hadden genomen met de algemeen aanvaarde wetenschappelijke methodieken waaraan je je moet houden bij het doen van wetenschappelijk onderzoek.
'Wij concluderen dat het door de auteurs verkregen positieve resultaat te danken is aan een combinatie van het opnemen van bevooroordeelde onderzoeken
('biased trails') die niet geschikt waren om bewijsmateriaal op te bouwen, samen met een aantal grote onjuiste rapportages van onderzoeksresultaten'
('some major misreporting of study outcomes'), zo schreef de redactie.
Handboek PDD-NOS Column: januari 2024
De onderzoekers gebruikten bijvoorbeeld de resultaten uit een onzinnig Indiaas onderzoek en zorgden verder dat alle negatieve effecten van andere vijf gebruikte onderzoeken vakkundig uit de resultaten werden gefilterd.
De studie van Gaertner en haar twee collega's bevatte bijvoorbeeld opzettelijk verkeerd weergegeven resultaten. Van een bepaald meegewogen onderzoek bleek dat de controlegroep meer vooruitgang boekte dan de homeopathiegroep, maar hun wetenschappelijk artikel rapporteerde deze resultaten juist in het voordeel van de homeopathie. Dat heet in gewone mensentaal simpelweg 'fraude'.
Wat na al dat gesjoemel uiteindelijk overbleef was toch maar een klein positief effect
('We therefore conclude that, in this meta-analysis, homeopathy was more effective than placebo and other comparators in improving ADHD in children').
Zo'n terugtrekking ('retractie') van een wetenschappelijk artikel kan voorkomen, maar hier blijkt dat de onderzoekers gewoon bewust hebben valsgespeeld om tot positieve resultaten te komen. Dat is dodelijk. Niet alleen voor dit onderzoek, maar zelfs voor je verdere carriere als onderzoeker.
Nu zou je denken dat de onderzoekers hun spijt zouden betuigen en deze tegenslag manmoedig zouden accepteren. Twee van hen deden dat, maar niet Katharina Gaertner, de hoofdonderzoekster. Maar die blijft dan ook nog steeds 'onderzoek' publiceren waarin bewezen wordt dat homeopathie effectief is.
Ze gelooft.
[1] Gaertner et al: Is Homeopathy Effective for Attention Deficit and Hyperactivity Disorder? A Meta-Analysis in Pediatric Research : 2020.
