Antioxidanten zouden kunnen beschermen tegen schade aan hersencellen en cognitieve achteruitgang, maar dit vermoeden moet uiteraard door strikt wetenschappelijk onderzoek worden bewezen.
Om meer te weten te komen over een eventueel verband tussen de regelmatige inname van supplementen met antioxidanten en het krijgen van dementie, werd een grootschalige, observationele studie uitgevoerd. In deze studie werd het gebruik van vitamine C, vitamine E, selenium en zink in kaart gebracht in relatie tot het optreden van dementie.
Het gebruik van antioxidanten als voedingssupplement zou mogelijk kunnen bijdragen aan het behoud van cognitieve functies op oudere leeftijd. Om dit te onderzoeken is gebruik gemaakt van medische gegevens afkomstig van de United Kingdom Biobank. De onderzoekers analyseerden de gegevens van 494,632 personen tussen de 40 en 71 jaar, in relatie tot het gebruik van vitamine C, vitamine E, selenium en zink.
Na een follow-up van bijna twaalf jaar bleek alleen zinksuppletie in verband te staan met een lager risico op het krijgen van dementie. Dit verband is niet gevonden voor suppletie met een van de andere antioxidanten[1].
Zinksuppletie bleek geassocieerd met een 29% lager risico om dementie of de ziekte van Alzheimer te ontwikkelen. Het totale risico op dementie (alle oorzaken) lag 16% lager bij gebruik van een zinksupplement. Vreemd was verder dat het verband sterker was bij personen met staar[2].
Uit de Amerikaanse bevolkingsstudie, The National Health and Nutrition Examination Survey (NHANES), kwam eerder al een verband naar voren tussen zinkinname uit voeding en cognitieve prestaties[3].
Handboek PDD-NOS Column: maart 2024
Zink is een essentieel spoorelement dat in diverse hersengebieden voorkomt. Relatief hoge concentraties zijn aanwezig in de hippocampus, het hersengebied dat met name betrokken is bij cognitieve functies. Als antioxidant beschermt zink neuronen kennelijk tegen oxidatieve stress en neuro-inflammatie. Als cofactor voor meerdere enzymen en transcriptiefactoren is zink bovendien betrokken bij de vorming van nieuwe verbindingen in de hersenen (synaptische plasticiteit), hetgeen belangrijk is bij leerprocessen. Ook is zink via regulering van neurotransmitters betrokken bij geheugen- en aandachtsfuncties[1].
Vervolgonderzoek, zo concludeert het onderzoek, zou moeten uitwijzen op welke leeftijd gestart zou moeten worden met suppletie van antioxidanten, en wat de beste dosering en suppletieduur van zink zou moeten zijn om dementie te helpen afremmen.
In afwachting van de resultaten van dit vervolgonderzoek zou het een interessant idee zijn om alvast te beginnen met het eten van voedingsmiddelen waarin redelijke hoeveelheden zink verborgen zit. Volgens het Voedingscentrum zit zink in vlees, kaas, graanproducten, noten en schaal- en schelpdieren, zoals garnalen en mosselen.
Een zinksupplement is echter ook een perfect alternatief.
[1] Shang et al: Association of antioxidants use with the risk of dementia among community-dwelling adults in the United Kingdom biobank in Frontiers in Nutrition : 2024
[2] Khoo et al: Nutrients for prevention of macular degeneration and eye-related diseases in Antioxidants : 2019
[3] Li, Zhang, D: Association of Zinc, Iron, copper, and selenium intakes with low cognitive performance in older adults: a cross-sectional Study from National Health and nutrition examination survey (NHANES) in Journal of Alzheimers Disease : 2019
